Có thể nói, việc xác định chính xác thẩm quyền giải quyết của
Tòa án là điều tối quan trọng mà người đi kiện cần lưu ý. Bởi lẽ chỉ cần xác
định sai phạm vi tranh chấp thì việc bị trả lại đơn khởi kiện là rất lớn, khiến
việc tố tụng đã khó nay lại nhọc nhằn hơn. Do vậy bài viết xin chia sẻ một số
bước để mọi người có thể định hình trình tự xác định thẩm quyền thụ lý, giải
quyết của Tòa án, cụ thể như sau:
Bước 1: Xác định vụ án/ vụ việc dân sự có thuộc thẩm quyền giải
quyết của Tòa án hay không?
Để làm rõ vấn đề này, chúng
ta sẽ xem xét các tình tiết việc dân sự cũng như yêu cầu giải quyết của đương
sự là gì, sau đó đối chiếu với các quy định từ Điều 26 - Điều 34 BLTTDS 2015 để tham chiếu có
vụ án/ vụ việc dân sự có thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án hay
không.
Lưu ý: Trong một số trường hợp khi khởi kiện án dân sự cần xem
xét có thuộc các trường hợp quy định tại Điểm đ Khoản 1 Điều 192 Bộ luật trên
hay không, tránh tình trạng thực hiện không đúng giai đoạn “tiền tố tụng” dẫn
đến phải tốn thời gian làm lại từ đầu.
Bước 2: Xác định cấp Tòa án có thẩm quyền giải quyết đối với vụ
án/ vụ việc trên
Sau khi đã xác định vụ án/ vụ việc dân sự của mình thuộc thẩm
quyền giải quyết của Tòa án, chúng ta tiếp tục xem xét vụ án của mình sẽ do Tòa
án cấp huyện/ cấp tỉnh thụ lý giải quyết bằng cách đối chiếu với các quy định
từ Điều 35 - Điều 38 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.
Bước 3: Xác định thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án
Sau khi đã xác định rõ cấp Tòa án nào có thẩm quyền, ta sẽ đi
đến bước cuối cùng là xem xét Tòa án khu vực nào sẽ thụ lý giải quyết vụ án của
mình, bằng cách đối chiếu với các quy định từ Điều 39 - Điều 41 Bộ luật tố tụng
dân sự 2015. Trong bước này, mọi người rất dễ xác định nhầm lẫn thẩm quyền giải
quyết của tòa đối với những tranh chấp có liên quan đất đai. Theo đó, nếu đối
tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm
quyền giải quyết, tuy nhiên đối với các tranh chấp hợp đồng, tranh chấp thương
mại,... có nội dung liên quan đến bất động sản (ví dụ tranh chấp hợp đồng kinh
doanh bất động sản,...) thì không xác định thẩm quyền của tòa án theo Điều 39
(1c) Bộ luật này.